"Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły" - cz. 1

"Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły" to poradnik dla rodziców poświęcony metodom efektywnego działania i komunikacji z dzieckiem w trudnych sytuacjach. Uczy, jak pomóc dzieciom, by radziły sobie z własnymi emocjami, podpowiada, jak zachęcać do współpracy i samodzielności, a także porusza problem karania i nagradzania. Każdy rozdział wzbogacony został w komiksowe rysunki, obrazujące różne scenki rodzinne, które trafiają w sedno sprawy i przemawiają do wyobraźni. Autorki rozważają wątpliwości zgłaszane przez rodziców, opisują prawdziwe sytuacje i problemy, a na koniec podają zestaw ćwiczeń mających ułatwić rodzicom zmianę zachowań w celu poprawy relacji z dziećmi.

Poniżej kilka wskazówek zaczerpniętych z poradnika.

I. JAK POMÓC DZIECIOM, BY RADZIŁY SOBIE Z WŁASNYMI UCZUCIAMI

• BARDZO UWAŻNIE SŁUCHAJ - czasami wystarczy w milczeniu wysłuchać problemu dziecka, a ono samo znajdzie rozwiązanie; uważnie słuchając, okazujesz współczucie i zrozumienie.
• ZAAKCEPTUJ UCZUCIA DZIECKA - słowami "mmmm", "aaaaa", "rozumiem" zachęcasz dziecko do wyrażania własnych emocji i szukania rozwiązań.
• NAZWIJ UCZUCIA - np. "widzę, że jesteś bardzo zdenerwowany", "rozumiem, że jest Ci przykro", "to bardzo smutne", "słyszę, że bardzo chcesz dostać... (np. lizaka)".
• ZAMIEŃ PRAGNIENIA DZIECKA W FANTAZJĘ - logiczne tłumaczenie, dlaczego dziecko czegoś nie może mieć, często wywołuje protest, możemy okazać zrozumienie, wyrażając pragnienie dziecka w formie fantazji, np. "chciałabym mieć czarodziejską różdżkę, żeby wyczarować dla Ciebie cały karton... (np. lizaków)".

AKCEPTUJ WSZYSTKIE UCZUCIA DZIECKA, ALE NIE WSZYSTKIE DZIAŁANIA 

(np. używania przemocy itp.)

UNIKAJ:

• ignorowania, niesłuchania
• dawania rad, moralizowania (to odbiera dziecku możliwość radzenia sobie z własnymi problemami i szukania rozwiązań)
• zaprzeczania (np. "na pewno aż tak nie boli")
• pytania wprost "dlaczego tak się czujesz?" (to zmusza do trudnych dla dziecka wyjaśnień, tłumaczenia się).

II. JAK ZACHĘCAĆ DO WSPÓŁPRACY

• OPISZ SŁOWAMI, CO WIDZISZ, PRZEDSTAW PROBLEM
• UDZIEL INFORMACJI
• POWIEDZ TO JEDNYM SŁOWEM
• OPISZ, CO CZUJESZ
• NAPISZ LIŚCIK

Przykład 1

ZAMIAST: "Ile razy mam powtarzać, żebyś odkładał zabawki na miejsce?"

OPISZ: "Widzę, że Twoje zabawki są porozrzucane po całej podłodze".

lub

UDZIEL INFORMACJI: "Ktoś może się potknąć o Twoje zabawki".

Przykład 2

ZAMIAST: "Obiecywałaś, że będziesz codziennie wyprowadzać psa, a ja znów muszę Ci o tym przypominać".

OPISZ: "Widzę, że pies kręci się nerwowo koło drzwi".

lub

POWIEDZ JEDNYM SŁOWEM: "Pies!"

NAPISZ LIŚCIK: "Wiem, że jesteś bardzo zajęta, ale chce mi się siusiu. Twój Pies".

Przykład 3

ZAMIAST: "Przestań krzyczeć i szarpać mnie za rękaw! Jesteś taki nieznośny!"

OPISZ, CO CZUJESZ: "Nie lubię kiedy krzyczysz i szarpiesz mnie za rękaw".

Ważne są nie tylko słowa, ale także POSTAWA RODZICA, która może ułatwić bądź utrudnić porozumienie. Jeśli damy dziecku odczuć, że jest kochane i mądre, mamy tylko chwilowy problem wymagający uwagi, z którego dziecko musi sobie zdać sprawę, by postąpić odpowiednio, to istnieje szansa na osiągnięcie celu. Jeśli jednak zapewnimy dziecko, że jest nieudolne, złe i irytujące, a jego zachowanie tylko to potwierdza, możemy zranić i "pokonać" dziecko.

UNIKAJ:

• obwiniania i oskarżania
• przezywania
• straszenia
• rozkazów
• wykładów i moralizowania
• ostrzeżeń
• postawy męczennika

Tekst powstał na podstawie książki; A. Faber, E. Mazlish, Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły, tłum. M. Więznowska, B. Horosiewicz. Poznań, Media i Rodzina Sp. z o.o. 2012.

ZOBACZ TEŻ: "Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły" - cz. 2